Robert’s Rules of Order adalah satu panduan pengurusan mesyuarat yang digunakan secara meluas untuk mengaturcara (atau sekarang terkenal dengan perkataan “tatakelola”) mesyuarat dan membuat keputusan secara teratur dan adil. Ia diterbitkan pertama kali pada tahun 1876 oleh pegawai Tentera Amerika Syarikat bernama Henry Martyn Robert dan sejak itu menjadi salah satu rujukan utama dalam tatakelola mesyuarat.
Tujuan Robert’s Rules of Order adalah untuk memastikan mesyuarat dijalankan dengan lebih cekap, setiap ahli mempunyai peluang untuk bercakap, dan keputusan dibuat melalui proses demokratik. Ia biasanya digunakan dalam pelbagai organisasi seperti badan perundangan, mesyuarat lembaga pengarah, kelab, dan pertemuan lain.
Berikut adalah beberapa prinsip dan konsep penting dalam Robert’s Rules of Order:
1. Susunan Mesyuarat: Mesyuarat biasanya mengikuti susunan mesyuarat standard, termasuk memulakan mesyuarat, pengambilan hadirin, pengesahan minit, laporan daripada pegawai, laporan jawatankuasa, urusan lama dan baru, serta penutupan mesyuarat.
2. Pengerusi Mesyuarat: Seorang pengerusi atau ketua mesyuarat ditugaskan untuk menjaga keaturan, mengiktiraf ahli yang ingin bercakap, dan memastikan peraturan diikuti.
3. Cadangan/Proposal: Ahli membuat mosi untuk mencadangkan tindakan atau keputusan. Terdapat beberapa jenis cadangan, termasuk cadangan utama (memperkenalkan urusan baru), cadangan subsidiari (mengubah atau menyelesaikan cadangan utama), cadangan istimewa (memperkatakan perkara mendesak), dan cadangan insiden (memperkatakan perkara prosedur).
4. Perbahasan dan Pengundian: Ahli berpeluang untuk membincangkan cadangan, mengemukakan pendapat, dan perdebatan mengenai isu tersebut. Pengerusi mesyuarat perlu memastikan perbahasan dijalankan dengan fokus (tidak lari topik) dan dalam suasana menghormati (jangan bergaduh). Setelah perbahasan selesai, pengundian boleh diadakan, biasanya melalui pengundian suara, pengundian tangan, atau pengundian secara bertulis.
5. Pindaan: Ahli boleh mencadangkan pindaan kepada cadangan, yang membolehkan pengubahsuaian atau perubahan terhadap cadangan asal. Pindaan tersebut harus berkaitan dan relevan dengan cadangan yang sedang dipertimbangkan.
6. Titik Perintah: Ahli boleh menimbulkan titik perintah jika mereka percaya peraturan sedang dilanggar. Pengerusi mesyuarat kemudian membuat keputusan, dan ahli boleh merayu terhadap keputusan tersebut jika perlu.
7. Kuorum: Satu jumlah minimum ahli (kuorum) perlu hadir bagi mesyuarat agar dapat berjalan dan membuat keputusan yang sah. Keperluan kuorum tertentu biasanya dinyatakan dalam peraturan organisasi (boleh ditetapkan oleh organisasi yang mengadakan mesyuarat).
8. Robert’s Rules Yang Disederhanakan: Untuk memudahkan pemahaman, versi-versi yang disederhanakan bagi Robert’s Rules of Order telah dibangunkan, seperti “Robert’s Rules of Order Newly Revised (RONR)” dan “Robert’s Rules of Order Newly Revised in Brief”. Versi-versi ini menggambarkan konsep dan prosedur utama dengan lebih ringkas.
Perlu diingat bahawa organisasi yang berbeza mungkin menyesuaikan atau mengubahsuai Robert’s Rules of Order mengikut keperluan mereka, oleh itu terdapat variasi dalam aplikasinya. Namun, prinsip asas kesamarataan, demokrasi, dan kecekapan dalam menjalankan mesyuarat terus menjadi asas utama Robert’s Rules of Order.